Opština Priboj se nalazi u jugozapadnom delu Republike Srbije, između 43˚ 33' 59" severne geografske širine i 19˚ 32' 07" istočne geografske dužine, na tromeđi Srbije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine. Na severu se graniči sa opštinom Čajetina (u dužini od 23 km), na istoku sa opštinom Nova Varoš (15.6 km), a na jugoistoku sa opštinom Prijepolje (28 km). Na jugu u dužini od oko 27km granica opštine je i državna granica sa Republikom Crnom Gorom (opštinom Pljevlja), a na zapadu u dužini od oko 51 km granica opštine je i državna granica sa Republikom Bosnom i Hercegovinom (opštine Rudo i Čajniče). Ukupna dužina granice opštine Priboj je oko 145 kilometara.

U administrativnom pogledu Priboj je opštinski centar sa 14 mesnih zajednica, 33 neselja i 24 katastarske opštine. Prema organizaciji republičke uprave po upravnim okruzima pripada Zlatiborskom okrugu, od čijeg je centra, Užica, udaljena oko 70km. Površina opštine je 552 km².

Reljef

Reljef opštine Priboj je veoma raznovrstan i intenzivno diseciran. U geotektonskom smislu ova oblast se nalazi u oblasti ofiolitske zone Dinarida. U reljefu se izdvajaju tri osnovna makrooblika: Rečne doline Lima i Uvca, fluviodenudacione površi i planinske mase, koje se uglavnom dižu sa ovih površi. Najizrazitija je površ Jabuke (niža) i površ Pobijenika (viša). Od planina se izdvajaju Pobijenik i Javorje ( sa 1486 m n.v.) sa leve, a Zlatar sa desne dolinske strane Lima. Nadmorska visina dolina se kreće od 400 do 500 m, površi su visoke od 900 do 1300m, a planine do 1500m. Najniža nadmorska visina je 392 m.

Geološka građa

Geološka građa opštine Priboj je veoma heterogena. Ovde se, naime, javljaju različite stenske formacije i skoro svi stratigrafski slojevi od paleozoika do kvartara. Zastupljenost pojedinih geoloških jedinica je neravnomerna. Najveće prostranstvo zauzimaju: serija dijabaz-rožnačke formacije, serpentine i serpentinisani peridotiti i, potom, paleozojski škriljci, zatim mezozojski krečnjaci. U pojedinim delovima opštine sreću se i magmatske stene. Od tercijarnih i kvartarnih naslaga dominiraju konglomerati, breče i nevezani sedimenti.

Geotektonske i geosizmičke karakteristike

Tektonika opštine Priboj je veoma složena, što se odrazilo i na morfostrukturni sklop teritorije. Savremena tektonika je vezana za dislokacije Lima i Uvca, kao i Pljevaljsku kotlinu koja se nalazi u neposrednoj blizini. Što se seizmičnosti tiče, ova teritorija se nalazi između dve izrazito trusne zone, Kopaoničko-Zlatiborske i trusne zone Crnogorskog primorja. Obe ove zone utiču na seizmičku hazardnost ove oblasti. Nivo seizmičkog rizika je najmanji na području prema Zlataru (6,5-7), z znatno je rizičnije područje prema Pljevaljskoj kotlini ( 7,5 ) i Rudom.

Klima

Opštinu Priboj karakteriše izrazit klimatski geodiverzitet. Na relativno malom prostoru smenjuju se župna, umereno-kontinentalna i subalpska klima. Ovakav izrazit klimatski diverzitet posledica je velike raščlanjenosti reljefa (uticaj planinskih masa, hipsometrije, nagiba terena i ekspozicije) i regionalnih vetrova. 

Srednja godišnja temperatura u Priboju iznosi 9,3°C, dok je ona na visoravnima oko 7,6°C. Srednja godišnja količina padavina za pribojsku opštinu iznosi 752mm. Na površima i uzvišenjima ona je viša nego u dolini Lima, i kreće se između 850-900mm. Udeo snežnih padavina u ukupnim padavinama je takođe različit. U dolini Lima on iznosi 15%, na površima do 30%, dok je na planinama preko 40%.

Zemljište

Opština Priboj je veoma siromašna zemljišnim resursima. Krivac za to je najpre prirodna sredina, a potom ljudska nebriga i nemarnost. Naime, veoma strmi nagibi onemogućavaju duže zadržavanje razorenog supstrata, a s druge strane pogoduju eroziji zemljišta, pa je i sa te strane stvaranje i razvitak zemljišta veoma otežano. Najkvalitetnija zemljišta u opštini Priboj pritisnuta su vodom akumuacije HE Potpeć ili su uništena prekrivkom naselja, puteva i industrijskih objekata. Na teritoriji opštine dominiraju skeletna zemljišta (litosoli), zatim rendzine, ranker, koluvijumi, sirozemi, gajnjače i smeđa zemljišta.

Poljoprivredno i šumsko zemljište u opštini 

Od ukupne površine opštine Priboj, od 55.300ha, na poljoprivredno produktivno zemljište otpada 18.427ha ili 34,95% teritorije.

Tabela br.1:Struktura ukupne poljoprivredne površine prema načinu korišćenja

Opština Priboj relativno je bogata šumama i šumskim resursima. Dominantan razmeštaj šumskih resursa vezan je za više delove opštine. Pod šumama se u opštini Priboj nalazi oko 64%, tj. 35654ha. Odnos liščarskih i četinarskih šuma je 65:35. Državnim šumama preduzeće "Srbijašume" gazduje preko svog organizacionog dela Šumsko gazdinstvo „Prijepolje" iz Prijepolja, odnosno preko Šumske uprave iz Priboja.

Vode

Hidrografsku kičmu opštine Priboj predstavljaju reke Lim i Uvac, sa Potpećkim jezerom. Manje desne pritoke Lima na tom delu su reke Kratovska, Jarmovačka, Goduška i Rabrenovačka, kao i reka Uvac koja uokviruje granicu opštine sa severne strane. Levi deo sliva formira reka Poblaćenica, sa pritokama – Ljutina, Kasidolska, Bučevska, Sućeska, Gložanska, Žinska, Sočica, Babotina, Kaluđerovska reka, Šalipurska reka - koje dreniraju padine Pobijenika, Javorja, Zabrđa. Reka Uvac teče severnom granicom opštine.

Termomineralni izvori su koncentrisani u i oko Banje, ali nažalost nisu svi kaptirani. Najpoznatije izvorište je ono na kome je podignuta Stara Banja na 530mnm. Sa jednim bazenom, čiji izvor daje u sekundi 43 litara vode, temperature 37˚S. Nad slabijim izvorom izgrađena su tri bazena Nove Banje kapaciteta 15 litara u sekundi sa temperaturom vode 36,5˚S. Izdašnost svih lekovitih izvora prelazi 80 litara u sekundi. Voda je bez mirisa i ukusa, akratoterma, a po hemijskom sastavu slabo radioaktivna, indiferentna horneoterma zemno-alkalnog tipa. Lekovita voda se pije, ali se više koristi za kupanje.

tekst: G. Pijevac